Badanie cytologiczne pochwy i oznaczanie poziomu progesteronu u psów

Badanie cytologiczne pochwy ma niezmiernie duże znaczenie diagnostyczne w rozrodzie psów. Ze względu na specyfikę cyklu rujowego suk, określenie optymalnego terminu krycia samicy jest często trudne, a samo badanie kliniczne nie daje pełnego obrazu diagnostycznego.

Rola cytologii pochwy

Badanie cytologiczne pochwy ma na celu ocenę stopnia estrogenizacji dróg rodnych poprzez ocenę stopnia rozbudowania nabłonka pochwy. Stopień estrogenizacji jest zależny od stężenia estrogenów we krwi obwodowej i zmienia się zarówno w czasie trwania prawidłowo przebiegającego cyklu rujowego, jak i w przebiegu niektórych zaburzeń układu rozrodczego.

Cytologiczne określenie fazy cyklu płciowego

Cytologiczne określenie fazy cyklu płciowego jest zwykle konieczne u suk niewykazujących odruchu tolerancji wobec samca. Badanie to pozwala na odróżnienie fazy oestrus od proestrus, co jest szczególnie przydatne przy ustalaniu optymalnego terminu krycia u samic, u których ustalenie kliniczne rozpoczęcia się fazy oestrus jest utrudnione ze względu na długi czas trwania cieczki.

Korzyści z badania cytologicznego

Badanie cytologiczne może być doskonałą metodą kontroli cyklu płciowego. Obecnie uznaje się, że najbardziej niezawodnymi metodami zarządzania okresem zapłodnieniowym u suki jest cytologia pochwy w połączeniu z pomiarem stężenia progesteronu we krwi.

Znaczenie pomiaru stężenia progesteronu

Szybki wzrost stężenia progesteronu we krwi podczas wyrzutu LH i owulacji sprawia, że jego pomiar wraz z cytologią pochwy jest najbardziej wiarygodnym markerem do wykrywania procesów okołoowulacyjnych w praktyce klinicznej. Sama cytologia pochwy nie pozwala na precyzyjne określenie procesów okołoowulacyjnych, takich jak wyrzut LH lub owulacja.

Procedura wyznaczania optymalnego terminu krycia

W celu wyznaczenia optymalnego terminu krycia zaleca się wykonywanie od 3. do 5. dnia cieczki badania wymazu cytologicznego z pochwy w odstępach dwudniowych, w celu lepszego zobrazowania dynamiki zmian. W fazie proestrus należy wykonać serię oznaczeń progesteronu w surowicy. W zależności od wartości pierwszego stężenia należy dokonać kolejnych oznaczeń co 2-3 dni, aż do osiągnięcia poziomu >2 ng/ml (luteinizacja), po czym wykonywać badanie codziennie lub co 2 dni, aż do poziomu >5 ng/ml (owulacja). Idealne krycie powinno być przeprowadzone dwukrotnie, dwa i cztery dni po owulacji.