FIP u kotów (zapalenie otrzewnej) – objawy, leczenie, przyczyny

Rozprzestrzenienie się koronawirusa u kotów jest powszechne na całym globie. Szczególnie w schroniskach oraz gospodarstwach domowych. Wirus ten stanowi podłoże dla jednej z najbardziej skomplikowanych i poważnych chorób dotykających te zwierzęta – FIP. Jego obecność może skutkować różnorodnymi objawami. Co więcej, większość kotów może być nosicielami tego wirusa, ale tylko u nielicznych jednostek rozwija się ta groźna choroba.

Co to jest FIP u kotów?

Zakaźne zapalenie otrzewnej u kotów, znane jako FIP (feline infectious peritonitis), stanowi jedną z najpoważniejszych konsekwencji infekcji koronawirusem (FIP-CoV). Wirusowe zakażenie tych zwierząt przybiera różne formy. Jedną z nich jest wirusowe zapalenie jelit (FCE) – efekt zakażenia wirusem (FE-CoV). Tylko u niewielkiego odsetka, około 5-10% zarażonych zwierząt jelitowym koronawirusem, dochodzi do mutacji FIP-CoV. Choroba ta jest nazywana według najbardziej zaawansowanej formy, gdzie głównym objawem jest zapalenie jamy otrzewnej z wyraźnym obrzękiem jamy brzusznej. To jednak nie wyklucza możliwości wystąpienia zmian w innych narządach.

Zapalenie otrzewnej u kota – objawy

Odporność kotów odgrywa kluczową rolę w ryzyku zachorowania na FIP. Jeśli układ odpornościowy kotów jest silny, wirus może pozostawać uśpiony bez wywoływania stanu chorobowego. Jednak aktywacja choroby może nastąpić dopiero, gdy odporność jest osłabiona. W przypadku średniej odporności może rozwinąć się postać bezwysiękowa. Gdy wirus zaatakuje takiego osobnika, narządy mogą stawać się miejscem zapalnym, powodując tworzenie się ziarniniaków. 

U kotów z osłabionym układem odpornościowym choroba może przebiegać bardziej gwałtownie, objawiając się stanem wysiękowym. W tym stanie, FIP u kotów objawia się gromadzeniem płynu w jamach ciała. Postać bezwysiękowa oraz wysiękowa nie poddana leczeniu związana jest ze 100% śmiertelnością.

Leczenie FIP u kota

Do niedawna diagnoza FIP u kotów była praktycznie wyrokiem śmierci, jednak obecne postępy w terapii dają obiecujące wyniki. Rozwój leków przeciwwirusowych (analogów nukleozydu), otwiera nowe możliwości leczenia tej choroby u zwierząt. Warto pamiętać, że mimo perspektywicznych kierunków terapeutycznych, lek wciąż nie ma pełnej rejestracji. Kuracja wiąże się z koniecznością sprowadzenia lekarstwa przez opiekunów zwierząt. Terapia jest kosztowna, wymaga około 80 codziennych dawek leku.

Podczas terapii konieczne jest regularne wykonywanie ultrasonograficznych pomiarów zmniejszania się rozmiarów kawern i obserwacji ewolucji zmian w ich strukturze. Ważna jest również kontrola kilka tygodni po okresie leczenia. Celem jest wykluczenie nawrotu jednostki chorobowej oraz ocena trwałych zmian pozapalnych. Węzły chłonne są szczególnie istotnym obszarem poddanym obserwacji ultrasonograficznej. To miejsce, w którym zmiany są niemal wszechobecne w każdej postaci. Proces ustępowania zmian w tych obszarach trwa zwykle znacznie dłużej. Węzły chłonne pełnią kluczową rolę w rozpoznawaniu, monitorowaniu i prognozowaniu przebiegu choroby.

Podsumowanie

Opiekunowie kotów muszą zdawać sobie sprawę, że szybka reakcja i staranna opieka ze strony weterynarii są kluczowe w walce z tym trudnym schorzeniem. Prawidłowa interwencja może znacząco wpłynąć na dalszy przebieg choroby i kondycję zwierzęcia. Zaniedbanie wykrycia FIP u kota w odpowiednim czasie może prowadzić do tragicznych konsekwencji.

Bibliografia:

Marciński P., Wirusowe zapalenie otrzewnej kotów (FIP) – objawy ultrasonograficzne i ocena postępów leczenia, “Magazyn Weterynaryjny”, Grudzień 2021